Case cada día algunha familia perde a súa vivenda por non poder facerlle fronte a hipoteca ou aluguer. Outras moitas atópanse en risco de chegar a verse na mesma situación a non moito tardar.
Mais alá dás plataformas que loitan contra as cláusulas abusivas, dous colectivos que tentan axudar a que o número de vivendas que se perden diminúa, hai outra realidade, unha realidade agochada, tinguida dunha vergoña mal entendida que impide que as familias afectadas pidan axuda, unha axuda que poida que non servira de nada, pero que….quen sabe? , tal vez lles permitira ver, polo menos, un indicio de solución.
Cando os prazos dá hipoteca, ou os alugueres sen pagar comezan a acumularse, na maioría dos casos porque a pantasma do desemprego converteuse nun membro mais dá familia, á angustia que isto orixina, úneselle unha sensación de culpabilidade, de fracaso, e, en resumo, de vergoña.
A familia instaura un “pacto de silencio”, nun intento de conservar unha falsa normalidade, ao tempo que se blinda o problema para que, nunca, e baixo ningún concepto, transcenda mais alá dá porta dese piso, desa casa.
A razón? Moi sinxela. Vivimos nunha sociedade na que a vulnerabilidade, as situacións de debilidade, están mal vistas, mesmo castigadas e espertan toda clase de suspicacias podendo chegar a converterse, e case con toda probabilidade o farán, non “condimento” que sazonará as faladoiros do seu contorna e as conversas de portal, as que tan afeccionados somos.
Así as cousas, o día a día pasará por agardar, nunha incerteza letal, que consume pouco a pouco, a chegada dese carteiro que lles levará a carta fatal, ou, aínda peor, ou burofax definitivo. Unha espera agónica que lles fai sobresaltarse cada vez que alguén fai soar o timbre dá porta ou que ese teléfono que case xa non pódese tampouco pagar , soa.
Non se plantexan pedir mais axuda que aquela que alguén moi achegado, e que “entende decate”, porque esa e a prioridade, que ninguén o faga.
Algunha vez, nos xornais, na televisión, escoitan falar dos colectivos que axudan a evitar os desafiuzamentos. Por un intre, un pequeno intre, crúzanse as miradas, hai un simulacro de: E se……?, simulacro que rapidamente se rexeita, porque,? “entearíase todo ou mundo, que ían dicir os veciños?, como nos ían poñer….!”. E así, tornan a ese nirvana morboso, deixando pasar os días, desexando, xa non un milagre que saben que non se producira, senón instalándose nun ?mentres dure? que rematará o día que, sempre calados, entreguen as chaves, e marchen, discretamente, onde sexa que podan acubillarse, pero o mais lonxe posible dá que ata agora era a súa veciñanza, os seus coñecidos, que aínda sen darlles tempo case a dobrar a esquina, comezarán a súa ladaíña envelenada de: “xa se vía vir!”, “vivían por riba dás súas posibilidades….!”, “a saber en que andarán metidos….!?”, ata ou consabido “hai que saber gardar dás risas para vos choros”, sen caer na conta que mañá poden ser eles os que se atopen en idéntica situación, que a calquera lle pode pasar.
Esta é a sociedade que entre todos construímos. Unha sociedade falsa, revestida de falsa decencia e de dobre moral que penaliza a vulnerabilidade dos seus semellantes. Unha sociedade onde non ter medios económicos e non facer alarde de poderío semella dar a licenza para criticar, para humillar.
Por iso, os desafiuzamentos, coma tantas outras secuelas, están tamén tinguidos de vergoña.
Marta Rodríguez Engroba.
